قوز یا کیفوز

گوژ پشتی

تعریف : به قوز بیشتر از حد معمول ( 50 درجه )  ستون فقرات پشتی ، گوژپشتی میگویند.

ساختارستون فقرات در نمای  دید از پهلو، بصورت یک گودی در گردن ،قوز و برجستگی در پشت و یک گودی در کمر می باشد .

این قوز پشتی بقایائی از قوز کلی ستون فقرات در دوران جنینی می باشد که به تدریج با گردن گرفتن کودک در6 ماهگی و راه افتادن ان در یک سالگی، قسمت با لا و پایین ان به گودی تبدیل می شود.

قوز پشتی به طور طبیعی بین 40-20 درجه است . کمتر از 10 و بیشتر از 50 درجه از نظر بالینی حائز اهمیت میشود . میزان قوز پشتی در هر فردی به طور غیر مستقیم با ساختار لگنی آن فرد ارتباط دارد . زوایای لگنی بر میزان گودی کمر و گودی کمر بر میزان قوز پشتی تاثیر مستقیم دارد . به نحوی که در نهایت هنگام ایستادن سر انسان بالای  لگن و در راستای آن قرار می گیرد .

انواع : گوژپشتی می تواند مادر زادی باشد و یا اکتسابی . درگوژپشتی مادرزادی معمولا نقص ساختاری ستون فقرات بصورت نیم مهره یا چسبندگی بین مهره ای وجود دارد . اغلب پیشرونده می باشد و در همان دوران کودکی چشمگیر می شود

گوژپشتی اکتسابی می تواند به دو شکل ساختاری و غیر ساختاری ( انعطاف پذیر ) ظاهر شود . در گوژپشتی ساختاری فرد اگر اقدام به درست ایستادن کند  ،  موفق به اصلاح نمی شود . نمونه بارز این نوع انحراف ستون فقرات در سنین بالا گوژپشتی ناشی از پوکی استخوان و تغییر شکل تدریجی ستون می باشد . و در سنین جوانی گوژپشتی شوئرمن ، نمونه شایع این انحراف میباشد .

اما گوژپشتی  غیرساختاری که به آن قوز عادتی هم می گویند فرد،  اگر اراده کند می ”تواند قوز خود را اصلاح کند . این افراد معمولا نوجوانان یا جوانانی هستند که رفتار درست نشستن را صحیح ارائه نمی کند و یا افرادی هستند که نرمی مفاصل دارند و در حضور عضلات ضعیف پشتی ، دائما به اصطلاح   ” قوز” میکنند

کیفوز ( گوژپشتی) شوئرمن  :

شایعترین علت قوز غیر ارادی در نوجوانان در دهه دوم وسوم زندگی این نوع گوژپشتی میباشد .   این ”   قوز” معمولا در سن 12-11 سالگی نمایان می شود و به تدریج پیشرفت می کند . در پسران اندکی شایعتر از دختران است و طبق آمار غربی 1-8 درصد افراد جامعه می توانند به این انحراف مبتلا شوند.

درمان : بر اساس معاینه درست و تشخیص صحیح  طراحی می شود . گوژ پشتی های مادر زادی همواره نیازمند عمل جراحی هستند و کمر بندهای طبی ( بریس ) بی فایده است.

گوژ پشتی شوِئرمن در صورتی که در سنین اطراف بلوغ کشف شوند با بریس قابل اصلاح کامل هستند وگرنه در سنین بالا تر این درمان ساده بی فایده خواهد بود و بعضا نیازمند عمل جراحی خواهند شد.

درمان گوژ پشتی عادتی ، بریس و کتف بند و جراحی نمی باشد . بلکه آگاهی دادن بیمار و تقویت عضلات و اصلاح رفتار روزمره اصل درمان می باشد .

گوژپشتی ناشی از شکستگی های تدریجی مهره ها در افراد مسن ( ناشی از پوکی استخوان ) در اصل یک درمان پیشگیرانه می خواهد وگرنه اصلاح این قوز حتی با عمل جراحی یا غیر ممکن است یا در صورت امکان با عوارض سنگینی همراه می باشد .

نتیجه گیری : تشخیص گوژپشتی در دهه اول و دوم زندگی مهم است و تمایز گوژپشتی عادتی از نوع شوئرمن بسیار حائز اهمیت است . چرا که در همان سنین بعضی نیازمند بریس هستند و بعضی دیگر نیازمند توصیه،  ورزش و تغییر رفتار می باشند . و در کل قوزبند ( کتف بند ) های آماده در بازار نقشی در درمان این مشکلات ندارند .